Auteursarchief: elsverheyen

Over elsverheyen

Els Verheyen is klinisch psychologe en docente psychologie. Zij werkt bij de patiënten- en familievereniging AN-BN vzw en helpt mensen op weg met vragen en zorgen over eetstoornissen en aanverwante problemen.

Emma wil leven – waar vind je hulp?

Geef een reactie

Op dinsdag 20 juni zond Telefacts de Nederlandse BNN-documentaire ‘Emma wil leven’ uit.

Naar aanleiding van deze documentaire ontvingen we heel wat hulpvragen. Mensen die zich zorgen maken om iemand die ze graag hebben, mensen die zelf worstelen met een eetstoornis en op zoek zijn naar hulp. Dat is precies wat Emma graag had gewild: dat mensen sneller hulp gaan zoeken, zodat het niet zover moet komen als bij haar het geval was.

En we heHerstellen-doe-je-zelfbben goed nieuws: er bestaat degelijke hulp bij eetstoornissen, die mensen kan ondersteunen in het terugkrijgen van de controle over het leven, die kan helpen om te zoeken na
ar de functie en betekenis van de eetstoornis en wat je nodig hebt om terug meer zelf in het leven te kunnen staan.

Bij Voedsel voor de Ziel zetten Mara Reynders en ikzelf onze ervaringsprofessionaliteit in. Net zoals bij de hulpverleners die Emma begeleid hebben, zetten ook wij onze eigen ervaringen met eetstoornissen en vooral ook het herstellen ervan in! We zijn ervan overtuigd dat deze aanpak iets kan bieden dat heel uniek is in Vlaanderen. Wil je graag een afspraak voor een intakegesprek (kostprijs 10€), mail dan even naar info@voedselvoordeziel.be. Neem ook een kijkje op onze website Voedselvoordeziel.be, om een idee te krijgen van onze visie en aanpak, die heel persoonsgericht is en rekening houdt met de noden van wie zich aanmeldt en wie betrokken partij is.

Mijn collega, Mara Reynders, sprak tijdens het VTM-journaal over de problematiek van eetstoornissen, zoals anorexia nervosa. Over de sterke innerlijke criticus die zo intens aanwezig kan zijn dat je eigen stem geen ruimte meer krijgt…

Daarnaast gaf ze tijdens een Facebook Live chat meer duiding bij de documentaire en gaf ze antwoord op vragen van kijkers. Je kan dit interview via deze link nog helemaal herbekijken.

Ben je op zoek naar ambulante hulp (psycholoog, diëtisten, psychiater) of naar plaatsen waar je via opname geholpen kan worden bij een eetstoornis? Dan kan je er hier nog heel wat meer over lezen:

Wacht niet langer om hulp te zoeken!
Heel wat mensen zochten de afgelopen dagen hulp: ook jij kan de stap zetten!

Neem vandaag nog contact op:

  

Rode Neuzen: niet lachen, maar delen helpt!

Geef een reactie

3 december 2016: de dag waarop er in Vlaanderen voor de tweede maal een Rode Neuzen Dag werd georganiseerd, met een hele tv-show erbij. Tijdens die tv-show zagen we heel pakkende getuigenissen van jonge mensen die een belangrijke boodschap hadden: praat erover, zoek hulp, schaam je er niet voor, maar benoem dat je het moeilijk hebt en ga op zoek naar gepaste hulp. Stuk voor stuk zagen we moedige mensen die willen bijdragen aan bewustwording en aan het openbreken van het taboe. Door aan te tonen dat mensen met psychische problemen in de eerste plaats ook maar gewoon mensen zijn, en dat het probleem slechts een stukje is van wie ze zijn. We zagen ook hoeveel pijnlijke en moeilijke ervaringen onze jongeren vaak al in hun rugzak hebben zitten. Zo’n jongeren zitten op mijn schoolbanken. Ze proberen zich zo goed en zo kwaad als mogelijk te concentreren, en temidden hun medestudenten ‘gewoon’ te zijn en mee te draaien. Onwijs veel respect heb ik daarvoor…

Ik zie hoeveel zo’n Rode Neuzen actie heeft wakker gemaakt bij ontzettend veel mensen. En dat is goed. Dat is waar we het voor doen. Wat ik zelf jammer vind, is het idee dat meegegeven wordt dat ‘lachen helpt’. Maar als ik dan zag hoe flauw de sketches waren tijdens die zelfde Rode Neuzen Show, dan dacht ik echt: mij zou dit nooit geholpen hebben, ik zie er de fun niet van in.

Dat er dit jaar voor gekozen werd om ‘lachen helpt’ te vervangen door ‘delen helpt’ kan ik dan ook alleen maar toejuichen.

Want natuurlijk is humor belangrijk. Tijdens onze gesprekken en groepen in het Inloophuis wordt er ook heel wat afgelachen. We lachen met onszelf, omdat het helpt om even los te komen en afstand te nemen van de bizarre gewoontes die we wel eens plegen te hebben. Maar we lachen niet met elkaar en nooit iemand uit. 

Maar om te herstellen is er meer nodig dan een goed humeur en een lachsalvo op z’n tijd. Om echt te herstellen moet je verbinding kunnen maken met je echte gevoel, met wat jij écht belangrijk vindt in het leven, met de redenen waarom je doet wat je doet en soms ook met de rauwe pijn van verlies, van dromen en verwachtingen die niet ingelost worden,… 

Laat ons de ernst van psychische kwetsbaarheden en de moeilijkheden die dit met zich meebrengt dan ook niet zomaar weglachen. 

Maar laat ons delen. Laat ons terug in gesprek gaan met elkaar. Echt praten, van mens tot mens, van hart tot hart. Zodat we voelen dat we niet alleen zijn in dat unieke mens-zijn.

unity-1767679_640

Voedsel voor de Ziel

Geef een reactie

Vanuit mijn ervaringen als voorzitter bij ANBN merkte ik al lange tijd dat er nood was aan ondersteuning voor familie en vrienden van personen met een eetstoornis. Als belangrijke steunfiguur (ouder, partner, vriend(in),…) wil je graag betrokken worden en ondersteunend zijn, maar vaak voel je je machteloos en weet je niet meer wat te doen.

Daarnaast merkte ik de kracht van zelf ervaringsdeskundige én hulpverlener te zijn. Alsof je twee perspectieven met elkaar kan samenbrengen, alsof het plaatje op die manier nog beter ‘past’. Het brengt zoveel herkenbaarheid voor mensen, ze voelen zich begrepen en gehoord, ze krijgen de kans om vragen te stellen die je kan beantwoorden vanuit je ervaring én gelinkt aan wat je weet over psychologische processen.

Als ervaringsprofessional zal ik daarom samen met Mara Reynders vanaf 16 januari opstarten met een nieuw initiatief: Voedsel voor de Ziel. 

vvdz

Zowel personen met een eetstoornis als belangrijke steunfiguren zullen er terecht kunnen voor een groepstherapeutisch aanbod. We willen mensen helpen om de weg naar herstel te vinden, om stappen te zetten, om steun te vinden, om niet alleen te moeten dragen wat het leven op je pad heeft gebracht…

Meer informatie en hoe je kan aanmelden kan je terugvinden via onze website: www.voedselvoordeziel.be

Meer vooroordelen over eetstoornissen dan over depressie of diabetes

Geef een reactie

Als je veel onder mensen met een psychische kwetsbaarheid vertoeft, zou je het soms bijna vergeten of uit het oog verliezen: er bestaan mensen die maar weinig begrip hebben voor psychische problemen. 

Een nieuw onderzoek onder 290 adolescenten bracht in kaart hoe het gesteld is met de kennis over eetstoornissen, depressie en diabetes, maar ook met de vooroordelen die leven tegenover deze verschillende ziekten. Laten we eetstoornissen en depressie even beschouwen als psychische ziekten (die ook lichamelijke gevolgen kunnen hebben) en diabetes als een lichamelijke ziekte (die ook psychische gevolgen kan hebben). 

Waarom dit onderzoek?

Onderzoekers O’Connor, Mc Namara, O’Hara & Mc Nicholas (2016) startten vanuit het idee dat we eerst moeten weten hoe het met de kennis en vooroordelen van jongeren is gesteld, voordat we programma’s kunnen uitwerken die een effect hebben op die kennis en vooroordelen. Booth en collega’s (2004) veronderstellen dat jongeren met een eetstoornis misschien wel eens uitstellen of weigeren om hulp te zoeken net omwille van de angst om beoordeeld of zelfs veroordeeld te worden. Uit vroeger onderzoek weten we overigens dat mensen over eetstoornissen nog veel meer stigmatiserende vooroordelen ervaren, in vergelijking met andere psychische stoornissen en fysieke ziekten. Bovendien blijkt uit een recente studie dat hoe meer stigma mensen ervaren, hoe ernstiger de eetstoornis-symptomen zijn en hoe minder geneigd mensen zijn om hulp te gaan zoeken. Dus net de mensen die het meest hulp nodig hebben, voelen er de meeste weerstand tegen! Meer informatie over studies die dit aantonen kan je vinden in het artikel van O’Connor en collega’s. 

O’Connor en collega’s vonden tijdens het zoeken naar literatuur dat er nog maar weinig onderzoek gedaan is naar de kennis en vooroordelen bij adolescenten. Dit onderzoek is om die reden alleen al relevant.

Wat deden de onderzoekers?

En dus gingen ze aan de slag. 290 Ierse adolescenten (tussen 15 en 19 jaar) kregen casussen (“klinische vignetten”) te lezen waarin een persoon werd voorgesteld die te maken had met anorexia nervosa, boulimia nervosa, binge eating disorder, depressie of diabetes-type 1.  Na het lezen van zo’n casus kregen de leerlingen een vragenlijst om te kijken of ze begrepen over welk probleem het ging en wat de kenmerken er van waren. Ook werden er vragen gesteld over hun houding tegenover de problemen waarover ze net gelezen hadden.

Wat vonden ze?

Uit de resultaten blijkt dat de jongeren veel beter zijn in het herkennen van signalen van depressie (39,4%) dan van anorexia (20,4%), diabetes (17,4%) of boulimia (12,5%). De casus over binge eating werd door geen enkele leerling juist herkend. 

Qua vooroordelen blijkt dat jongeren mensen met eetstoornissen veel vaker persoonlijk verantwoordelijk stellen voor hun problemen, dan bij mensen met depressie of diabetes. Mensen met eetstoornissen kregen ook veel vaker negatieve persoonlijkheidskenmerken toegeschreven. Vooral tegenover binge eating vonden de onderzoekers een bijzonder negatieve houding: jongeren zien binge eating veel meer als een falen in zelfdisciplinering dan als een medische aandoening. 

Even rechtzetten

Om misverstanden te vermijden wil ik hierbij nog even meegeven dat eetstoornissen niet gewoon een kwestie zijn van “wat beter je best doen” of “wat meer zelfcontrole hebben”. Mocht het zo eenvoudig zijn, dan liepen er niet zoveel mensen tegen zichzelf aan!

We weten nog steeds niet goed in welke mate aanleg, persoonlijkheidsfactoren en omgevingsfactoren bijdragen aan het ontstaan van eetstoornissen. Maar we weten wel dàt al deze factoren een bijdrage leveren!

Momenteel loopt er een wereldwijd grootschalig onderzoek om de genetische aanleg bij anorexia nervosa in kaart te brengen en beter te leren begrijpen. Daarnaast doet men onderzoek naar verschillende psychologische factoren (vb. emotieregulatie, cognitieve schema’s, lichaamsbeleving,…) en naar de invloed van omgevingsfactoren (vb. door te onderzoeken hoe programma’s waar familie betrokken wordt kunnen helpen bij het herstel van een persoon met een eetstoornis). 

Bron geciteerd artikel:
Cliodhna O’Connor, Niamh McNamara, Lesley O’Hara & Fiona McNicholas (2016): Eating disorder literacy and stigmatising attitudes towards anorexia, bulimia and binge eating disorder among adolescents, Advances in Eating Disorders, DOI: 10.1080/21662630.2015.1129635

http://dx.doi.org/10.1080/21662630.2015.1129635 

‘Psychogenocide’, over de georkestreerde moord op mensen die niet mens genoeg waren (zogezegd…)

Geef een reactie

Op zondag 24 januari wordt in de Dossin-kazerne in Mechelen een bijzonder boek voorgesteld.
Psychogenocide (Erik Thys, 2015) toont ons op een onderbouwde manier hoe het kon gebeuren dat honderdduizenden Duitse burgers verplicht werden gesteriliseerd en hoe honderdduizenden burgers die geconfronteerd werden met een psychische stoornis of een handicap op een georganiseerde manier werden vermoord.

Zij werden volgens een ver doorgetrokken en misvormd eugenetisch dogma aanzien als “niet menswaardig”, onproductief en een bedreiging voor de volksgezondheid (de gezonde genenpoel werd “besmet”). Om die reden werden zij “uit hun lijden verlost”. Hun kunst werd verbannen en afgedaan als kunst van “ontaarde mensen”, en zelfs met de nodige scepsis en satire vertoond in tentoonstellingen met ‘Entartete Kunst‘. 

db_entart_kunst_en

De kans bestaat dat je hierover nooit eerder gehoord hebt. In de geschiedenisboeken las je wellicht hoe tijdens de tweede Wereldoorlog niet alleen Joden, maar ook zigeuners en homoseksuelen naar de gaskamers werden geleid. Maar dat er een doelbewuste uitroeiingsactie opgezet werd om psychiatrische patiënten te vergassen is veel minder bekend. Het is huiveringwekkend om te lezen, maar tegelijk zo ontzettend belangrijk om dit ‘vergeten’ verhaal te vertellen.

In Psychogenocide worden de tijdsgeest en hoe het eugenetische gedachtegoed zich verspreidde en op verschillende plaatsen in de wereld werd gebruikt/misbruikt om bepaalde mistoestanden te rechtvaardigen goed onderbouwd toegelicht. Daardoor kunnen we de tijdsgeest en de impact wereldwijd beter situeren.

Ik heb zelf alvast veel bijgeleerd dankzij Psychogenocide. Ik vond het bijzonder, frustrerend, wraakroepend en tegelijk vanuit (sociaal-)psychologisch oogpunt bijzonder boeiend. Voor een groot stuk ook juist omdat dit boek zich baseert op oorspronkelijk bronnenmateriaal en iets aankaart wat voor mij tot nu toe echt letterlijk slechts een bijzin in een geschiedenisboek was…

Het moet een monnikenwerk geweest zijn om al deze informatie op te sporen, verbanden te leggen, grondig te analyseren en dan tot een logisch opgebouwd werk te maken. Een boek dat vlot leesbaar is en dat de gruwel niet schuwt zonder ooit zelfs maar een hint van sensatie-zucht op te wekken. Een boek dat oog heeft voor persoonlijke verhalen én voor algemene feiten. Voor mij alvast een must-read voor elke student die ooit een vak psychiatrie of psychopathologie volgt, om te begrijpen wat de uitwassen kunnen zijn van een eugenetisch of classificerend en determinerend discours, van een niet-wetenschappelijk onderbouwd gedachtegoed dat allesbehalve openstaat voor solidariteit tussen soortgenoten.

Uit het boek Een tijd voor empathie van Frans de Waal heb ik geleerd dat primaten voor hun soortgenoten zorgen. Eigenlijk zijn empathie en solidariteit (en niet eigenbelang, of het eigenhandig creëren/manipuleren van een soort “Uber-mensch”) evolutionair voordeliger dan het uitschakelen van zogenaamd ‘zwakke schakels’.

In mijn beleving zijn het juist deze schakels (en ik herhaal expres niet de toevoeging ‘zwak’) die ons uitdagen, die ons confronteren, die nieuwe zienswijzen aanleveren die oogkleppen kunnen doen afvallen omdat ze “out of the box” denken, die ons laten voelen hoe ‘mens (mogen) zijn’ helend kan zijn.

En tenslotte nog dit: mocht je je net als ik wel eens afgevraagd hebben hoe het komt dat de meeste psychiatrische instellingen in Vlaanderen langs een spoorweg gelegen zijn, dan je ook op die vraag een antwoord vinden in dit boek…

AUTEUR
Erik Thys is psychiater (PSC St.-Alexius Elsene en UPC KU Leuven Campus Kortenberg), kunstenaar en musicus. 
Eerder verscheen een artikel in Knack:

http://www.knack.be/nieuws/wereld/psychogenocide-hoe-de-nazi-s-300-000-psychiatrische-patienten-vermoordden/article-longread-622645.html

 

BOEKVOORSTELLING
Het boek wordt voorgesteld op zondag 24 januari om 14u in Kazerne Dossin. Dirk Draulans (bioloog en journalist bij Knack) treedt in gesprek met o.a. de auteur en Prof. Stephan Claes (KU Leuven – psychiater en geneticus), Prof. Antoon Vandevelde (KU Leuven – filosoof en econoom) en Dirk Snauwaert (Directeur WIELS, centrum voor hedendaagse kunst in Brussel).
De voorstelling wordt afgewisseld met een streepje muziek. Gratis toegang. Graag inschrijven via https://www.kazernedossin.eu/NL/Bezoek/Publieksprogramma/Activiteiten/Formulieren/Inschrijvingen-Boekvoorstelling-Psychogenocide

Meer info over het boek: http://epo.be/uitgeverij/boekinfo_boek.php?isbn=9789462670471

 12507216_1062490240451638_8335979357482674252_n