Categoriearchief: eetstoornis

Challenge by choice

In de editie september-oktober 2017 van het Tijdschrift voor voeding & diëtetiek verscheen onlangs een artikel waaraan ik samen met een aantal collega’s meewerkte. 

Het vertelt meer over de impact van Adventure Therapy bij personen met een eetstoornis (georganiseerd door Saltare vzw i.s.m. Outward Bound School en ANBN).

Dit artikel is een weerslag van een kleinschalig onderzoek dat we deden bij een aantal deelnemers van eerdere groeicursussen. De vraag die we ons stelden was wat zo’n groeicursus volgens deelnemers zelf eigenlijk teweeg kan brengen. 

Wat we te horen kregen, was dat deelnemers wel een impact ervaren op het gebied van zelfacceptatie en zelfwaardering. Er is meer ruimte voor (fysieke en psychische) zelfzorg. Als je weet dat heel wat mensen met een complexe band met eten moeite hebben om eigen grenzen aan te voelen, eigen noden te ervaren en erover te communiceren, dan is dit wel een belangrijke ontwikkeling. Ook de sterke verbondenheid met lotgenoten wordt als een krachtig element van zo’n Adventure Therapy-week (Groeicursus) ervaren. Voelen dat een ander je echt begrijpt en waardeert, dat je er niet helemaal alleen voor staat,… Merken dat al die andere mensen ook best wel oké zijn en dat je dus zelf misschien ook wel oké kan zijn… 

Nieuwsgierig geworden? Lees hier het volledige artikel.

challenge by choice

Emma wil leven – waar vind je hulp?

Op dinsdag 20 juni zond Telefacts de Nederlandse BNN-documentaire ‘Emma wil leven’ uit.

Naar aanleiding van deze documentaire ontvingen we heel wat hulpvragen. Mensen die zich zorgen maken om iemand die ze graag hebben, mensen die zelf worstelen met een eetstoornis en op zoek zijn naar hulp. Dat is precies wat Emma graag had gewild: dat mensen sneller hulp gaan zoeken, zodat het niet zover moet komen als bij haar het geval was.

En we heHerstellen-doe-je-zelfbben goed nieuws: er bestaat degelijke hulp bij eetstoornissen, die mensen kan ondersteunen in het terugkrijgen van de controle over het leven, die kan helpen om te zoeken na
ar de functie en betekenis van de eetstoornis en wat je nodig hebt om terug meer zelf in het leven te kunnen staan.

Bij Voedsel voor de Ziel zetten Mara Reynders en ikzelf onze ervaringsprofessionaliteit in. Net zoals bij de hulpverleners die Emma begeleid hebben, zetten ook wij onze eigen ervaringen met eetstoornissen en vooral ook het herstellen ervan in! We zijn ervan overtuigd dat deze aanpak iets kan bieden dat heel uniek is in Vlaanderen. Wil je graag een afspraak voor een intakegesprek (kostprijs 10€), mail dan even naar info@voedselvoordeziel.be. Neem ook een kijkje op onze website Voedselvoordeziel.be, om een idee te krijgen van onze visie en aanpak, die heel persoonsgericht is en rekening houdt met de noden van wie zich aanmeldt en wie betrokken partij is.

Mijn collega, Mara Reynders, sprak tijdens het VTM-journaal over de problematiek van eetstoornissen, zoals anorexia nervosa. Over de sterke innerlijke criticus die zo intens aanwezig kan zijn dat je eigen stem geen ruimte meer krijgt…

Daarnaast gaf ze tijdens een Facebook Live chat meer duiding bij de documentaire en gaf ze antwoord op vragen van kijkers. Je kan dit interview via deze link nog helemaal herbekijken.

Ben je op zoek naar ambulante hulp (psycholoog, diëtisten, psychiater) of naar plaatsen waar je via opname geholpen kan worden bij een eetstoornis? Dan kan je er hier nog heel wat meer over lezen:

Wacht niet langer om hulp te zoeken!
Heel wat mensen zochten de afgelopen dagen hulp: ook jij kan de stap zetten!

Neem vandaag nog contact op:

  

Meer vooroordelen over eetstoornissen dan over depressie of diabetes

Als je veel onder mensen met een psychische kwetsbaarheid vertoeft, zou je het soms bijna vergeten of uit het oog verliezen: er bestaan mensen die maar weinig begrip hebben voor psychische problemen. 

Een nieuw onderzoek onder 290 adolescenten bracht in kaart hoe het gesteld is met de kennis over eetstoornissen, depressie en diabetes, maar ook met de vooroordelen die leven tegenover deze verschillende ziekten. Laten we eetstoornissen en depressie even beschouwen als psychische ziekten (die ook lichamelijke gevolgen kunnen hebben) en diabetes als een lichamelijke ziekte (die ook psychische gevolgen kan hebben). 

Waarom dit onderzoek?

Onderzoekers O’Connor, Mc Namara, O’Hara & Mc Nicholas (2016) startten vanuit het idee dat we eerst moeten weten hoe het met de kennis en vooroordelen van jongeren is gesteld, voordat we programma’s kunnen uitwerken die een effect hebben op die kennis en vooroordelen. Booth en collega’s (2004) veronderstellen dat jongeren met een eetstoornis misschien wel eens uitstellen of weigeren om hulp te zoeken net omwille van de angst om beoordeeld of zelfs veroordeeld te worden. Uit vroeger onderzoek weten we overigens dat mensen over eetstoornissen nog veel meer stigmatiserende vooroordelen ervaren, in vergelijking met andere psychische stoornissen en fysieke ziekten. Bovendien blijkt uit een recente studie dat hoe meer stigma mensen ervaren, hoe ernstiger de eetstoornis-symptomen zijn en hoe minder geneigd mensen zijn om hulp te gaan zoeken. Dus net de mensen die het meest hulp nodig hebben, voelen er de meeste weerstand tegen! Meer informatie over studies die dit aantonen kan je vinden in het artikel van O’Connor en collega’s. 

O’Connor en collega’s vonden tijdens het zoeken naar literatuur dat er nog maar weinig onderzoek gedaan is naar de kennis en vooroordelen bij adolescenten. Dit onderzoek is om die reden alleen al relevant.

Wat deden de onderzoekers?

En dus gingen ze aan de slag. 290 Ierse adolescenten (tussen 15 en 19 jaar) kregen casussen (“klinische vignetten”) te lezen waarin een persoon werd voorgesteld die te maken had met anorexia nervosa, boulimia nervosa, binge eating disorder, depressie of diabetes-type 1.  Na het lezen van zo’n casus kregen de leerlingen een vragenlijst om te kijken of ze begrepen over welk probleem het ging en wat de kenmerken er van waren. Ook werden er vragen gesteld over hun houding tegenover de problemen waarover ze net gelezen hadden.

Wat vonden ze?

Uit de resultaten blijkt dat de jongeren veel beter zijn in het herkennen van signalen van depressie (39,4%) dan van anorexia (20,4%), diabetes (17,4%) of boulimia (12,5%). De casus over binge eating werd door geen enkele leerling juist herkend. 

Qua vooroordelen blijkt dat jongeren mensen met eetstoornissen veel vaker persoonlijk verantwoordelijk stellen voor hun problemen, dan bij mensen met depressie of diabetes. Mensen met eetstoornissen kregen ook veel vaker negatieve persoonlijkheidskenmerken toegeschreven. Vooral tegenover binge eating vonden de onderzoekers een bijzonder negatieve houding: jongeren zien binge eating veel meer als een falen in zelfdisciplinering dan als een medische aandoening. 

Even rechtzetten

Om misverstanden te vermijden wil ik hierbij nog even meegeven dat eetstoornissen niet gewoon een kwestie zijn van “wat beter je best doen” of “wat meer zelfcontrole hebben”. Mocht het zo eenvoudig zijn, dan liepen er niet zoveel mensen tegen zichzelf aan!

We weten nog steeds niet goed in welke mate aanleg, persoonlijkheidsfactoren en omgevingsfactoren bijdragen aan het ontstaan van eetstoornissen. Maar we weten wel dàt al deze factoren een bijdrage leveren!

Momenteel loopt er een wereldwijd grootschalig onderzoek om de genetische aanleg bij anorexia nervosa in kaart te brengen en beter te leren begrijpen. Daarnaast doet men onderzoek naar verschillende psychologische factoren (vb. emotieregulatie, cognitieve schema’s, lichaamsbeleving,…) en naar de invloed van omgevingsfactoren (vb. door te onderzoeken hoe programma’s waar familie betrokken wordt kunnen helpen bij het herstel van een persoon met een eetstoornis). 

Bron geciteerd artikel:
Cliodhna O’Connor, Niamh McNamara, Lesley O’Hara & Fiona McNicholas (2016): Eating disorder literacy and stigmatising attitudes towards anorexia, bulimia and binge eating disorder among adolescents, Advances in Eating Disorders, DOI: 10.1080/21662630.2015.1129635

http://dx.doi.org/10.1080/21662630.2015.112963

Stappen naar herstel

Wat zou voor jou een volgende stap kunnen zijn richting herstel?

Het antwoord op die vraag zal voor iedereen anders zijn. Het is ook afhankelijk van de fase van herstel waarin je zit.

checking_out_the_view_150_clr_13698

Sommige mensen hebben nog maar net voor zichzelf ontdekt dat ze heel erg in de knoop zitten met zichzelf, en dat dat zich uit in een verstoord eetpatroon en soms nog heel andere problemen.

Andere mensen hebben misschien al een heel traject achter de rug en hebben al heel wat inzichten in zichzelf en hun patronen verworven. Toch merken ze dat inzicht alleen niet voldoende is. Maar wat is er dan nog méér nodig, om de eetstoornis onder de knoet te krijgen?

Nog andere mensen zijn misschien nog zoekend naar wat er precies aan de hand is met hen. Misschien voel je wel aan dat het niet goed met je gaat, maar weet je niet waarom dat zo is. Lastige situatie, want onduidelijkheid brengt onrust. Een aantal dingen voor jezelf op een rijtje zetten, een paar boeken lezen over vb. eetstoornissen en aanverwante thema’s (vb. angst, piekeren, depressie, post-traumatische stress, dwang, perfectionisme, zelfvertrouwen, lichaamsbeleving,…) kunnen je misschien al wat punten van herkenning geven. Het kan zinvol zijn om de dingen die je herkent op kleine briefjes (post-its) te noteren. Nadien zou je er een collage van kunnen maken, waarbij je dingen die verband houden met elkaar kan groepen en waarbij je eventueel met pijlen kan aangeven wat volgens jou samenhangt met elkaar (vb. jezelf weinig waard voelen en daardoor van jezelf vinden dat je op dieet moet of dat je geen toetje mag of niet teveel mag stilzitten, want misschien vind je van jezelf dat je rust moet verdienen).

Hieronder vind je alvast nog een paar andere mogelijke stappen die je zou kunnen zetten, op weg naar herstel. Aarzel niet om contact op te nemen met onze vrijwilligers om te vragen hoe je zoiets best zou aanpakken, wat je kan verwachten, welke woorden je best wel/niet gebruikt,…

  • Iemand in vertrouwen nemen, vb. door een brief of mail te sturen, of door een gesprek met iemand aan te gaan waarin je aangeeft dat je het moeilijk hebt en wel wat steun kan gebruiken.
  • Jezelf informeren over eetstoornissen, over de signalen en kenmerken, maar ook over de gevolgen én hulpmogelijkheden.
  • Als je iemand bent die veel nadenkt en veel inzichten heeft, maar toch qua gevoel nog vaak tegen hindernissen aan loopt, dan kan een ervaringsweek wel iets voor jou zijn! Op maandag 25 januari kan je daarover meer te weten komen in het Inloophuis
  • Neem een groot blad papier (of de achterkant van een poster of affiche die je toch niet meer gebruikte): schrijf daarop alle activiteiten (minstens 10) waar jij een gelukkig, vrij, ontspannen, opgewekt, opgelucht,… gevoel van krijgt. Elke keer als je een moeilijk moment hebt (vb. je voelt een eetbui opkomen, of je twijfelt of je iets wel/niet zou durven eten) probeer je eerst minstens 1 van die dingen van jouw lijst uit. We weten dat het mensen helpt om hun aandacht even te verleggen van lastige gevoelens of overheersende gedachten naar een activiteit die hen deugd doet, omdat je leert om je aandacht terug op iets anders te focussen in plaats van mee te gaan in wat op dat moment al je aandacht opslorpt. 
  • Daarnaast kan het soms ook gewoon handig zijn om op zo’n lastige momenten je dagboek erbij te nemen en een piekerkwartiertje in te lassen: in zo’n kwartier mag je alles neerschrijven wat er op dat moment door je heen gaat. Nadien doe je je piekerboek terug dicht en doe je iets ontspannend (of ga weg uit de ruimte waar de negativiteit of spanning “in de lucht hangt”).
  • Nog een andere optie is om de gevoelens er gewoon te “laten zijn”. We hebben vaak de neiging om lastige gevoelens snel “weg” te willen maken. Maar het zijn eigenlijk maar gewoon gevoelens en gedachten. Die kunnen ons niet écht pijn doen. We hoeven er ook niet naar te handelen, als ze opkomen. Maar we kunnen er wel naar kijken en we kunnen ook proberen te begrijpen wat die gevoelens willen zeggen. Misschien geven ze wel een (alarm)signaal dat we heel serieus moeten nemen. Bijvoorbeeld omdat er iemand over onze grens gaat en we dat echt niet willen. Dan mag je ernaar luisteren en is het prima mogelijk om “nee” te zeggen! Veel beter dan jezelf te verliezen in een eetbui, in automutilatie, of in jezelf uithongeren omdat je boos bent op jezelf omdat je niet trouw durfde zijn aan jezelf (of een andere reden). Of misschien is een gevoel een gevolg van een patroon dat je vroeger hebt aangeleerd, als een soort overlevingsmechanisme. Het is best mogelijk dat je jezelf vb. heel klein gaat maken (door jezelf onderuit te halen in negatieve gedachten) wanneer iemand net een snerende opmerking heeft gemaakt. Vroeger was dat misschien de veiligste reactie, omdat je als kind niet op kon tegen de grote en sterkere volwassene. Maar nu je zelf groter bent, kan je luisteren naar de reactie van dat kleine kind, er met zorg naar kijken en horen dat je je gekleineerd voelt en aangeven dat het niet oké is, dat zo’n opmerking niet respectvol is en dat je het waard bent om op een volwassen en respectvolle manier toegesproken te worden. 
  • Toch maar eens die telefoon nemen om een afspraak te maken bij een diëtist, psycholoog en/of psychiater, of voor een eerste gesprek om je te informeren over opname- en behandelmogelijkheden (en onthoud: een gesprek aanvragen hoeft niet te betekenen dat je al meteen “ja” zegt tegen een opname – maar als je meer informatie hebt, kan je wel een meer overwogen keuze maken ;-))
  • Een lijst maken van de dingen die voor jou écht heel belangrijk zijn in het leven. 
    Kijk nadien of die lijst overeenkomt met de tijd die je op een week spendeert aan verschillende domeinen in je leven. Zitten er grote verschillen tussen? Misschien kan je dan één actie voor jezelf uitkiezen om alvast een kleine stap dichter te komen bij een leven dat meer in overeenstemming komt met wie je écht bent en wat jij écht belangrijk vindt (want geeft toe, van vermageren of diëten of eetbuien houden gaat je hart doorgaans niet sneller slaan…)

magnify_those_footsteps_150_clr_13202 Wat zou voor jou een volgende stap kunnen zijn richting herstel?

57 bouwstenen om te herstellen

Op Buzzfeed verscheen een paar dagen geleden een boeiend overzicht van Rebolini en Varner met 57 dingen die mensen als helpend hebben ervaren tijdens hun herstelproces. Je zou het ook wel kunnen zien als bouwstenen, waarmee elke persoon zijn eigen ‘herstelmuur’ kan opbouwen, een muur met post-its op om je eraan te herinneren wat je ook alweer kan doen om te werken aan je herstel.

herstelmuur

Enkele herkenbare dingen die ook mij geholpen hebben tijdens mijn herstelproces:

  • het delen van je beleving met dierbaren en je openstellen voor anderen (1 & 2)
  • triggers leren herkennen en leren vermijden, of er op een andere manier op leren reageren (3)
  • maaltijden terug tot een sociale activiteit maken (4), zodat je bezig bent met aandacht schenken aan de mensen waarin je geïnteresseerd bent en niet alleen in wat er op je bord ligt
  • paying it forward (7): de steun die ik kreeg van lotgenoten die ik ontmoette op het forum van ANBN heeft me erg geholpen (18). Nu zet ik me zelf in (o.a. via ANBN) om anderen ook de kans te geven om te ervaren wat de kracht van lotgenotencontact kan zijn.
  • in therapie blijven en doorzetten (8): juist wanneer je denkt dat je ermee wil kappen, dat het nu echt wel lang genoeg geduurd heeft of dat het allemaal geen zin meer heeft is het belangrijk om vol te houden, om je zorgen uit te spreken en op zoek te gaan naar ‘waar loop ik van weg’ of ‘wat heb ik nu nodig’ (en soms kan dat ‘iets anders’ zijn, maar soms is het ook ‘het gesprek aangaan’ in plaats van ervan weg te lopen). Leren (durven) spreken over de geheimen die je meedraagt, hoe eng of beschamend zelfs het idee alleen al is om de woorden uit te spreken. Delen doet helen (43).
  • doelen of waarden vinden in je leven waar je het écht allemaal voor over hebt (10): een job vinden waarin ik anderen kan helpen om zichzelf (terug) te vinden, om te groeien, om van elkaar te leren,… (37) Of een partner ontmoeten waar je dolgraag de rest van je leven en vele avonturen mee wil beleven. Een doel voor ogen hebben helpt te relativeren en houdt je focus gericht op wat essentieel voor je is, vooral op dagen dat Meneer Murphy je komt opzoeken en het lijkt alsof je voor het ongeluk geboren bent.
  • een huisdier nemen (12): een huisdier oordeelt niet over je uiterlijk, het enige dat telt is dat je aandacht, liefde en eten geeft. En af en toe de kattenbak reinigt. Dat ook ja.
  • iemand hebben die je heel erg vertrouwt en waar je bij terecht kan op moeilijke momenten (14) en als je zo meerdere personen kan vinden, is dat des te beter, heb ik gemerkt. Want dan kan je afwisselen en hoef je je minder zorgen te maken over het belasten van je vrienden. (En dat op tijd en stond eens navragen kan ook geen kwaad, al was het om de stem van je innerlijke criticus, dat je ‘een last’ bent, het zwijgen op te leggen.)
  • jezelf uiten in een oordeel-vrije omgeving, door te tekenen (21), te bewegen, te schrijven (39),…
  • jezelf afleiden op lastige momenten (23): wat mij helpt is de natuur in gaan en daar bewust focussen op wat er te zien is, de blaadjes, het gras, de vorm van een steen, de kleur van een kikker, de geur van vers gemaaid gras of herfstige bladeren,… (43)
  • toelaten dat het ook wel eens wat minder kan gaan (26), in plaats van jezelf daarvoor volledig afbreken en de grond in boren. Mild zijn voor jezelf dus.
  • iets in je handen nemen om te haken of te breien (27): niet alleen een goede techniek om het gesnoep tegen te gaan, maar het levert voor vrienden vaak ook nog eens leuke cadeaus op, zoals een gebreide sjaal of een gehaakt diertje
  • muziek vinden die bij je gevoel past, die je kan oppeppen of juist kan helpen om vb. verdriet toe te laten (29)
  • kiezen voor de mensen die je energie geven, of die je mee wil nemen op je levensweg en afscheid nemen van mensen die je niet mee op reis wil hebben (42)
  • en voor mij nog een 58ste tip: zorg voor regelmaat in je leven. Regelmatig eten, slapen, jezelf verzorgen, werken, ontspannen, tijd nemen voor vrienden en huisdieren, bewegen,…

Wat zijn voor jou bouwstenen voor herstel?