Op zondag 24 januari wordt in de Dossin-kazerne in Mechelen een bijzonder boek voorgesteld.
Psychogenocide (Erik Thys, 2015) toont ons op een onderbouwde manier hoe het kon gebeuren dat honderdduizenden Duitse burgers verplicht werden gesteriliseerd en hoe honderdduizenden burgers die geconfronteerd werden met een psychische stoornis of een handicap op een georganiseerde manier werden vermoord.

Zij werden volgens een ver doorgetrokken en misvormd eugenetisch dogma aanzien als “niet menswaardig”, onproductief en een bedreiging voor de volksgezondheid (de gezonde genenpoel werd “besmet”). Om die reden werden zij “uit hun lijden verlost”. Hun kunst werd verbannen en afgedaan als kunst van “ontaarde mensen”, en zelfs met de nodige scepsis en satire vertoond in tentoonstellingen met ‘Entartete Kunst‘. 

De kans bestaat dat je hierover nooit eerder gehoord hebt. In de geschiedenisboeken las je wellicht hoe tijdens de tweede Wereldoorlog niet alleen Joden, maar ook zigeuners en homoseksuelen naar de gaskamers werden geleid. Maar dat er een doelbewuste uitroeiingsactie opgezet werd om psychiatrische patiënten te vergassen is veel minder bekend. Het is huiveringwekkend om te lezen, maar tegelijk zo ontzettend belangrijk om dit ‘vergeten’ verhaal te vertellen.

In Psychogenocide worden de tijdsgeest en hoe het eugenetische gedachtegoed zich verspreidde en op verschillende plaatsen in de wereld werd gebruikt/misbruikt om bepaalde mistoestanden te rechtvaardigen goed onderbouwd toegelicht. Daardoor kunnen we de tijdsgeest en de impact wereldwijd beter situeren.

Ik heb zelf alvast veel bijgeleerd dankzij Psychogenocide. Ik vond het bijzonder, frustrerend, wraakroepend en tegelijk vanuit (sociaal-)psychologisch oogpunt bijzonder boeiend. Voor een groot stuk ook juist omdat dit boek zich baseert op oorspronkelijk bronnenmateriaal en iets aankaart wat voor mij tot nu toe echt letterlijk slechts een bijzin in een geschiedenisboek was…

Het moet een monnikenwerk geweest zijn om al deze informatie op te sporen, verbanden te leggen, grondig te analyseren en dan tot een logisch opgebouwd werk te maken. Een boek dat vlot leesbaar is en dat de gruwel niet schuwt zonder ooit zelfs maar een hint van sensatie-zucht op te wekken. Een boek dat oog heeft voor persoonlijke verhalen én voor algemene feiten. Voor mij alvast een must-read voor elke student die ooit een vak psychiatrie of psychopathologie volgt, om te begrijpen wat de uitwassen kunnen zijn van een eugenetisch of classificerend en determinerend discours, van een niet-wetenschappelijk onderbouwd gedachtegoed dat allesbehalve openstaat voor solidariteit tussen soortgenoten.

Uit het boek Een tijd voor empathie van Frans de Waal heb ik geleerd dat primaten voor hun soortgenoten zorgen. Eigenlijk zijn empathie en solidariteit (en niet eigenbelang, of het eigenhandig creëren/manipuleren van een soort “Uber-mensch”) evolutionair voordeliger dan het uitschakelen van zogenaamd ‘zwakke schakels’.

In mijn beleving zijn het juist deze schakels (en ik herhaal expres niet de toevoeging ‘zwak’) die ons uitdagen, die ons confronteren, die nieuwe zienswijzen aanleveren die oogkleppen kunnen doen afvallen omdat ze “out of the box” denken, die ons laten voelen hoe ‘mens (mogen) zijn’ helend kan zijn.

En tenslotte nog dit: mocht je je net als ik wel eens afgevraagd hebben hoe het komt dat de meeste psychiatrische instellingen in Vlaanderen langs een spoorweg gelegen zijn, dan je ook op die vraag een antwoord vinden in dit boek…

AUTEUR
Erik Thys is psychiater (PSC St.-Alexius Elsene en UPC KU Leuven Campus Kortenberg), kunstenaar en musicus. 
Eerder verscheen een artikel in Knack:

http://www.knack.be/nieuws/wereld/psychogenocide-hoe-de-nazi-s-300-000-psychiatrische-patienten-vermoordden/article-longread-622645.html

BOEKVOORSTELLING
Het boek wordt voorgesteld op zondag 24 januari om 14u in Kazerne Dossin. Dirk Draulans (bioloog en journalist bij Knack) treedt in gesprek met o.a. de auteur en Prof. Stephan Claes (KU Leuven – psychiater en geneticus), Prof. Antoon Vandevelde (KU Leuven – filosoof en econoom) en Dirk Snauwaert (Directeur WIELS, centrum voor hedendaagse kunst in Brussel).
De voorstelling wordt afgewisseld met een streepje muziek. Gratis toegang. Graag inschrijven via https://www.kazernedossin.eu/NL/Bezoek/Publieksprogramma/Activiteiten/Formulieren/Inschrijvingen-Boekvoorstelling-Psychogenocide

Meer info over het boek: http://epo.be/uitgeverij/boekinfo_boek.php?isbn=9789462670471

Allereerst wens ik je een stralend 2016 toe, waarin verbondenheid en authenticiteit kernwoorden mogen worden. Wie dichter bij zichzelf komt te staan, zal vaker kunnen kiezen voor wat hel(p)end is en minder voor zelfdestructieve keuzes.

ANBN roept 2016 uit tot het jaar van de Hoop!

Waarom ‘hoop’?

Wanneer je een eetstoornis hebt, kan je je soms erg wanhopig voelen. Het lijkt soms alsof de eetstoornis sterker is dan jezelf. En toch… toch is de eetstoornis maar een stukje van jou. Het kan zijn dat de eetstoornis nu even heel veel ruimte inneemt, maar je kan met de nodige steun en hulp jezelf terugvinden en jezelf sterker maken, zodat de eetstoornis steeds minder ruimte gaat innemen!

Als je naaste een eetstoornis heeft, voel je je vaak machteloos en wanhopig. Je verliest dan soms wel eens de hoop dat het ooit nog beter kan worden. 

MAAR… er is altijd hoop! Herstel is mogelijk. Daar gaan wij vanuit. Herstel is mogelijk, voor iedereen, maar ook voor iedereen een beetje anders! Dat weten we uit de ervaringen van onze vrijwilligers, die zelf ervaring hebben met (herstellen van) eetstoornissen. Ze delen die ervaringen met lotgenoten en met naasten, om hen te tonen wat herstellen van een eetstoornis kan betekenen. Welke stappen kunnen helpend zijn? En van daaruit kan je jezelf ook de vraag stellen: wat kan jou helpen om een volgende stap richting herstel te zetten? 

WAAR HOOP JIJ OP, VOOR JEZELF, IN 2016?

Ik ging op weekend naar Lustin, de natuur in, om stoere dingen te doen en om er even tussenuit te kunnen zijn. Want het is behoorlijk druk met alle werkbezigheden, lezingen, workshops, congressen, en andere activiteiten. Wat ik er precies van kon verwachten, wist ik echter niet. Dat werd dus behoorlijk spannend! Even de controle loslaten en springen in het onbekende…

Om helemaal ten volle van de ervaring te kunnen genieten en me helemaal onder te dompelen, besloot ik ook om het internet maar even zonder mij verder te laten gaan. Een digital detox van 3 dagen, dat was alvast ook een uitdaging.

Saltare vzw organiseerde in samenwerking met Outward Bound een ‘Groeiweekend‘ voor hulpverleners die werken met personen met een eetstoornis. Door zelf de ervaring te beleven kwamen we te weten wat mensen met een eetstoornis tijdens de paasvakantie ervaren in een hele ‘Groeiweek‘.  

Tijdens dit weekend in Lustin kregen we de kans om met persoonlijke thema’s aan de slag te gaan, door te delen wat ons bezighoudt, door feedback te geven over hoe mensen overkomen, door een uitdaging aan te gaan die ons even uit onze comfortzone kon halen. 

De activiteiten die we hebben ondernomen waren geen doel op zich, maar een middel om door ervaringen iets bij te leren. Wat ik zelf merkte is dat de manier waarop ik deelnam aan activiteiten wel een weerspiegeling is van patronen die ik in mijn dagelijkse leven herken. Zo ging ik met een stafkaart aan de slag om de weg voor onze wandeling te kunnen wijzen, en ik had de kaart ook graag in handen omdat het een handvat was in een anders onoverzichtelijke situatie. (Zoals je bovenaan deze site kan lezen, voel ik me wel aangesproken door het idee een wegwijzer te mogen zijn bij eetstoornissen.)

Het weekend was voor mij persoonlijk heel indruk-wekkend (veel verschillende indrukken, teveel om allemaal op te noemen). Het heeft me ontzettend veel energie gegeven, omdat ik tot in de kleinste vezels van mijn lijf heb gevoeld dat ik leef en dat ik geloof dat ook voor moeilijke opdrachten wel een oplossing uit de bus zal komen. 

Verder was het een prachtige ont-moeting tussen mensen die ook maar gewoon mensen zijn. In de drukke ratrace van het leven lukt het soms maar weinig om stil te staan bij onszelf of om onze kwetsbaarheid te mogen tonen in een veilige sfeer. Het is een bijzonder cadeau dat we elkaar gegeven hebben, door elkaar dit weekend de tijd, ruimte en veiligheid te geven.

Zelf heb ik onder meer kunnen ervaren dat het deugd kan doen om er in onvoorspelbare of onrustige situaties niet alleen voor te staan, dat je deel kan zijn van een groep die samen iets kan bereiken wat je als eenling nooit had kunnen bereiken, maar ook hoe deugddoend het is om te voelen dat anderen er voor je staan. 

Wie bang is om te vallen kan wel eens met verbazing staan te kijken 
hoeveel mensen er willen klaarstaan om je op te vangen. 

Heb je zelf een complexe band met eten, ben je een vrouw en minstens 18 jaar? 
Wil je jezelf beter leren kennen en zoeken naar waar je grenzen liggen, of wie je nog meer bent of waar je goed in bent, naast de eetstoornis? Dan is de Groeicursus misschien wel iets voor jou. Lees er hier meer over: Groeicursus 2016 – Saltare vzw. 

ANBN werkt ook achter de schermen heel hard. Dat zijn dan activiteiten die niet op de activiteitenkalender staan en daardoor minder ‘zichtbaar’ zijn.

Graag zet ik onze vrijwilligers even in het zonnetje, door te vertellen wat er nog zoal gebeurt naast de activiteiten die we voor een breed publiek organiseren. Wat aandacht krijgt groeit. En ik zie onze vrijwilligers graag groeien 😉

Vrijwilligers begeleiden twee keer per week de chat, anderen modereren het forum of onze geheime groep op Facebook. Nog iemand anders zorgt ervoor dat de lijst met gegevens van hulpverleners up to date wordt gehouden en beantwoordt de hulpvragen die we per mail ontvangen. Een hele groep mensen bereidt achter de schermen acties voor Music for Life voor (muziekmarathon & verkoop van lekkere producten) en ze werken aan de opstart van twee nieuwe deelwerkingen (Westende en Gent).

Er zijn mensen die boekenverslagen maken, die de maandelijkse nieuwsbrief opstellen, die de Facebookpagina levendig houden, die teksten schrijven voor ons 3-maandelijkse digitale tijdschrift Antenne, die workshops voorbereiden, die meedenken in verschillende werkgroepen of die teksten (vb. getuigenissen voor de website) nalezen en toetsen aan de realiteit die zij zelf ervaren hebben.

Vorige week dinsdag gaven we een workshop op het congres van de Vlaamse Academie Eetstoornissen over de noden van familieleden (‘Beluister het verhaal, erken de context’). Enkele vrijwilligers stonden er ook met een stand, om hulpverleners te informeren over ons aanbod.

Vandaag dachten we op uitnodiging van het Familieplatform mee over het ontwikkelen van een lespakket voor studenten, zodat ze meer rekening kunnen houden en vaardigheden leren om familie meer/anders/beter te betrekken als partner in de zorg.

Binnenkort gaan we naar het filmfestival Filémon, om de nabespreking bij twee films (Bouboule en My Skinny Sister) te verzorgen. Iedereen welkom om aan te sluiten! In november zijn we aanwezig op een Rode Neuzen Actie en op de Hersteldagen in Gent. Ook daar ben je van harte welkom! Het worden twee bruisende dagen waar iedereen die werkt met de herstelvisie elkaar kan ontmoeten en waar je heel veel inspiratie kan opdoen! Verder gaan we op uitwisseling naar Amsterdam, naar onze collega’s van Human Concern voor de NAE-dag en de Eetstoornis Bewust Zijn Dag.  

Je ziet: er valt héél wat te beleven bij ANBN!
Ook zin om deel te worden van ons team? Stel je kandidaat als vrijwilliger! We zijn momenteel op zoek naar familieleden die hun ervaringen willen inzetten om andere familieleden te ondersteunen! Daarnaast zoeken we ook mensen die mee willen schrijven (o.a. getuigenissen voor de website en bijdragen voor het digitale tijdschrift, o.a. verslagen van activiteiten en vertellen over onderzoek).